Foto van de oever van een weiland met houten beschoeiing en een waterpeil-meter

Onderwaterdrainage

Onderwaterdrainage zorgt voor toevoer van slootwater in droge perioden, en voor afvoer ervan in natte perioden.

In de Praktijkproef Onderwaterdrainage doen we onderzoek naar de effecten hiervan.

Drains
Onderwaterdrainage houdt in dat bij landbouwpercelen drains 10 tot 20 centimeter onder het slootpeil worden aangelegd. Via deze drains kan slootwater in droge perioden in het perceel doordringen. Zo droogt het veen minder uit en is er minder afbraak van dit veen. In natte perioden is er een betere ontwatering via de onderwaterdrains. Dit komt de draagkracht van het veen ten goede. Koeien en machines zakken dan niet weg in de grond.

Inzicht in effecten
Met de Praktijkproef onderwaterdrainage wilden wij meer inzicht krijgen in de verschillende effecten van onderwaterdrainage. Hierbij gaat het om effecten op:

  • de bedrijfsvoering van boeren (zoals de gewasopbrengst, de draagkracht van het land, de bodemvruchtbaarheid, muizenschade en dierziektes);
  • de daling van het maaiveld;
  • de uitstoot van broeikasgassen;
  • de kosten en baten qua investering en beheer.

Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met de Radboud Universiteit en Wageningen Environmental Research (WENR).

Zes locaties
Er is van 2017 tot 2020 onderzoek gedaan naar de effectiviteit van onderwaterdrainage. Dit gebeurde op zes locaties:

  • Koufurderrige
  • Vegelinsoord
  • Gersloot
  • Aldeboarn
  • Warten
  • Spanga


Resultaten
In 2021 werd het onderzoekrapport afgerond. Uit de proef bleek dat onderwaterdrainage een goede methode is om veen in droge perioden te vernatten. Het leidde echter niet tot minder CO2-uitstoot. Dit kan komen doordat de proef op slecht doorlatend veen plaatsvond. Hierdoor werd het veen misschien niet nat genoeg. Ook is het mogelijk dat via slootwater voedingsstoffen en zuurstof werden aangevoerd, waardoor de veenoxidatie niet werd afgeremd. 

Ook kan het zijn, dat het grondwaterpeil zich nog op een te laag niveau bevindt. Nu werd gestuurd op een grondwaterniveau van 60 cm onder maaiveld. Wellicht moet dat 40 cm of minder zijn, voor er een effect optreedt.

Download hier het rapport >


Op andere locaties met beter doorlatend veen en andere peilniveaus, kan onderwaterdrainage misschien wel een bijdrage leveren aan CO2-reductie. Om daar meer duidelijkheid over te krijgen, doet het NOBV (Nationaal Onderzoeksprogramma Broeikasgassen Veenweiden) op verschillende locaties in het veenweidegebied van Nederland metingen naar de effecten van onderwaterdrainage op de CO2-reductie. Veenweide Fryslân doet hieraan mee met een meetlocatie in Aldeboarn. 

Daarnaast voeren wij in Koufurderrige en Spanga vervolgonderzoek uit naar de effecten van onderwaterdrainage op de uitstoot van CO2. Dit onderzoek wordt begin 2023 afgerond. 

De kennis uit bovenstaande onderzoeken zal bij de herijking van het Veenweideprogramma in 2022 en 2026 worden meegenomen. 

 

Video (2019) over het thema onderwaterdrainage